Begin juni 2018 is een kunstwerk van Andy Warhol verkocht via blockchain. Dit gebeurde tijdens de allereerste crypto-kunstveiling in de wereld georganiseerd door het blockchain-platform Maecenas.

Blockchain en (digitale) kunst, een gelukkig huwelijk? 

Is dit het begin van een veelbelovend huwelijk tussen kunst en blockchain of slechts een korte, maar spannende affaire? We doken verder in dit onderwerp.

Wat is nou eigenlijk blockchain? 

Een mega groot boek

Blockchain technologie kreeg grote bekendheid dankzij Bitcoins, maar is ook te gebruiken voor andere valuta of goederen. Hoe blockchain nou precies werkt is voor veel mensen echter nog een raadsel. Helemaal niet gek, want het is best een ingewikkeld technisch concept. We proberen het daarom zo simpel mogelijk uit te leggen.

Blockchain is te vergelijken met een traditioneel boekhoudkundig grootboek. Het is een grote database waarin alle transacties – van een valuta of eigendom – in chronologische volgorde worden bijgehouden. Om de 10 minuten wordt de database geüpdatet doordat er een block (verzameling van meest recente transacties) aan wordt toegevoegd. Iedere nieuwe block is inhoudelijk verbonden met het vorige blok via de individuele transacties. Het geheel is dus een ketting van blokjes in chronologische volgorde, vandaar de naam blockchain. Deze constructie maakt het mogelijk om de geschiedenis van ieder digitaal ‘muntje’ na te gaan (wie er wanneer wat mee heeft betaald).

In onderstaand schema zie je hoe blockchain werkt:

Iedereen is eigenaar

Het grote voordeel van blockchain is het ontbreken van een exclusieve eigenaar, zoals een bank in het geval van cryptocurrency. Eigenlijk net zoals internet van niemand is en iedereen er vrij gebruik van kan maken. Blockchain is dus een decentraal en open peer-to-peer netwerk waar eigendom gelijk wordt verdeeld over alle leden. Doordat de valuta of goederen niet op een centrale fysieke plaats opgeslagen zijn, maar verspreid door het internet, is blockchain bovendien een veilige en niet te hacken technologie.

Een ander voordeel is actualiteit. Iedereen die meedoet (met Bitcoin bijvoorbeeld) en dus transacties uitvoert krijgt een kopie van het grootboek. Doordat nieuwe transacties gelijk bijgewerkt worden in alle bestaande kopieën, heeft iedereen altijd toegang tot actuele gegevens.

Hoe gaan kunst en blockchain samen?

Aandelen in fysieke kunstwerken

Dus hoe zit het nou met dat Andy Warhol schilderij? Dat je muntjes digitaal kunt splitsen in microcoins en verdelen over vele mensen, zoals bij Bitcoin, is nog te bevatten. Maar hoe verdeel je een schilderij volgens het blockchain principe? Het antwoord is: in aandelen. Inderdaad, je wordt niet de exclusieve eigenaar van het kunstwerk, maar je koopt een aandeel in het eigendom van het schilderij. Een beetje zoals een beursgenoteerd bedrijf.

Maecenas, het blockchain platform achter de verkoop van Warhols schilderij “14 Small Electric Chairs” (1980) koppelde beveiligde digitale certificaten aan het kunstwerk. De certificaten vormden samen 49% eigendomsbelang in het schilderij. De minimum verkoop prijs werd gesteld op $4 miljoen. Kopers konden betalen met cryptocurrency waaronder Bitcoin en Ethereum.

De oplossing voor handel in digitale kunst

Blockchain wordt pas zeer interessant als het gaat om digtale of internetkunst die steeds meer de aandacht van kunstverzamelaars en musea trekt. Digitale kunst kan verschillende vormen aannemen; het kan bijvoorbeeld gaan om een digitale afbeelding, een animatie of een hele website die vrij toegankelijk is via een URL. De grote uitdaging is echter hoe de waarde van een digitaal kunstwerk te garanderen. Je voelt het al aan, blockchain lijkt daar een uitstekende oplossing voor en wel om de volgende redenen:

1. Blockchain garandeert authenticiteit en lost het probleem van kopiëren op. Digitale afbeeldingen kunnen in principe makkelijk en oneindig gekopieerd worden. Hierdoor verliest het origineel aan waarde. Blockchain technologie stelt de kunstenaar in staat om een versleuteld digitaal certificaat van echtheid aan het kunstwerk te koppelen. Het certificaat kan niet vervalst worden. De koper heeft dus de zekerheid dat het een origineel werk van de kunstenaar betreft. Zo blijft de waarde van het originele ook werk altijd behouden.

2. Via blockchain transacties wordt eigendom altijd geregistreerd. Dankzij de blockchain technologie is de transactiegeschiedenis en oorsprong van het kunstwerk makkelijk te traceren.

Origineel te bezichtigen/te koop via Monegraph.

4. Omdat alle verkopen centraal gedocumenteerd worden, ontloopt de kunstenaar zijn vergoeding bij doorverkopen van kunstwerken niet. Kunstenaars lopen dus minder inkomsten mis.

3. Zekerheid van beperkte oplage voor de koper. Wanneer sprake is van kunstwerken die in beperkte oplage worden aangeboden, wordt ook dit gegeven opgenomen in het certificaat. Als een digitale afbeelding in 200 exemplaren wordt aangeboden, dan krijgt ieder cxemplaar een eigen serienummer en is individueel te traceren via blockchain. Omdat alles openbaar geregistreerd wordt kan de kunstenaar de oplage later niet uitbreiden. Daardoor blijft de waarde van de oorspronkelijke oplage behouden.

www.thisismyemptyroom.com , collectie Museum Voorlinden

Conclusie: blockchain kunstmarkt is een blijvertje

De huidige ontwikkelingen wijzen erop dat de relatie tussen blockchain en kunst een blijvende is. Deze crypto technologie met name de ideale oplossing te zijn voor de groeiende markt van digitale kunst. Maak je zelf digitale kunst of wil je hierin investeren? Hier zijn een aantal interessante websites om te bezoeken:

Monegraph – platform voor verkoop van digitale kunst

Maecenas – blockchain kunstveiling platform

Verisart – beveiligde digitale kunstcertificaten

Artlery – bedenkers van CLIO, de eerste cryptocurrency gebaseerd op creatie van kunst

Auteur: Dzenita Camo

Omslagfoto: Museum Voorlinden